blije klanten
Wat is Poka Yoke?
Poka Yoke, ookwel “mistake proofing” is ontwikkeld vanuit het Toyota Productie Systeem (TPS). Het is een eenvoudige techniek via Jidoka, dit is het automatisch inbouwen van kwaliteit binnen een proces. De tool is gemakkelijk en goedkoop en helpt bij het aantonen van defecten en zorgt dat je ze hiermee kunt voorkomen.
Ontwikkeling Poka Yoke
Een van de mensen die Poka Yoke ontwikkelde was Shigeo Singo. Hij beschreef de definitieve werking ervan. Het concept “mistake proofing” bestond al langer voordat het een Lean tool werd. Zo werd de drie-pins stekker aan het begin van de 20e eeuw al op die manier ontworpen voordat Poka Yoke was ontwikkeld.
Oorspronkelijk werd Poka Yoke ook wel “fool-proofing” genoemd, maar dit ervaarden mensen als denigrerend, iedereen kan ten slotte fouten maken.
Een fout versus een defect
Shingo maakt onderscheid tussen fouten en defecten.
- Fouten zijn vaak onvermijdelijk;
- Defecten zijn fouten die via het systeem en die bij de klant terecht kunnen komen.
Met Poka Yoke ga je manieren zoeken om fouten te voorkomen, zodat deze geen defecten worden. Een defect is een vorm van een verspilling. Bij het Lean gedachtegoed is een van de doelen dat verspillingen zoveel mogelijk geëlimineerd worden.
Kwaliteitscontrole
Er is kwaliteitscontrole nodig om de fouten en defecten te kunnen ontdekken. Een mogelijke vorm hiervan is inspectie door medewerkers. Echter, blijkt dit vaak niet de meest effectieve methode te zijn. Mensen zien vaak niet alle problemen en zijn niet altijd even scherp, zeker bij veel herhaling en lange dagen. Dit betekent niet meteen dat deze medewerkers overbodig zijn, inspecteurs inzetten voor het controleren is nog steeds redelijk effectief of defecten te reduceren, maar niet meteen de beste manier.
We hebben hieronder een kleine test geplaatst, als je onze Yellow Belt training hebt gevolgd zal je hem vast herkennen. Deze test is ontwikkeld door ASQ om te laten zien hoe effectief inspectie door mensen kan zijn.
Oefening: Lees de tekst hieronder en tel alle letters ‘f’.
Het antwoord kan je onderaan deze blog vinden. Veel mensen hebben het antwoord fout. De antwoorden variëren vaak tussen de dertig en zestig. Hoeveel heb jij er geteld?
Er worden natuurlijk fouten gemaakt bij inspectie door mensen. Neem bijvoorbeeld een proces waarin de inspectie voor 90% effectief is voor elke inspecteur. Als je dan 1000 defecten die langs de eerste inspecteur komen, zullen er 100 doorgaan naar de volgende. Deze zal er 10 doorlaten en de volgende slechts 1. Dus als je processen aan elkaar koppelt en binnen elk proces een medewerker zet die kwaliteitscontrole doet, kan de menselijke kwaliteitscontrole nog steeds heel effectief zijn. Maar dat maakt het niet de beste manier.
Doel van Poka Yoke
Je kan de inefficientie van de kwaliteitscontrole voorkomen door Poka Yoke te gebruiken. Poka Yoke doet drie dingen:
- Zorgen dat defecten binnen processen niet geaccepteerd worden;
- Geen defecten creëren;
- Geen defecten toestaan in volgende processen.
Vormen van Poka Yoke
Voor het voorkomen van fouten zijn er drie vormen van Poka Yoke die je kunnen helpen. Ze verschillen in de hoeveelheid fouten die ze helpen voorkomen.
- Failsafe: je kan geen fouten maken. Neem bijvoorbeeld een usb-stick die je enkel via een USB-ingang kunt plaatsen. Je kan hem moeilijk ergens anders inpluggen, dus je kan er geen fout maken. Of de SIM-kaart van je telefoon, een wasmachinedeur die automatisch vergrendeld en pas start als dit gebeurd is of medicatie die precies in de correcte hoeveelheid per dag wordt aangeboden.
- Visuele stuurmiddelen: middelen die de gebruiker waarschuwen voor fouten die mogelijk gemaakt kunnen worden. Bijvoorbeeld het geluidje wat je hoort als je gordel nog niet vast zit of wanneer de benzine bijna op is. Of een brandalarm die zo vervelend gaat piepen als de batterij bijna op is.
- Visuele hulpmiddelen: middelen die de gebruiker informeren over hoe er goed gewerkt moet worden. Bijvoorbeeld het pijltje bij het benzinepompicoontje die aangeeft aan welke kant de benzinedop zit of verkeersborden langs de weg.
Het antwoord op de opdracht over het tellen van de aantal ‘f’s’ is: 48